zaterdag 5 januari 2013

Van pot en boom

Nu had het Biodivers Vrouwke het me verschillende malen gevraagd - of er iets was dat ik wou onder de boom.  "Niet echt", antwoordde ik in alle eerlijkheid, want ik wist dat ik na de feestdagen nog eens naar mijn favoriete fotowinkel ging afzakken.  Ik heb namelijk al een tijdje een nieuw lijf op het oog.  Neenee, geen lijf voor mij - alhoewel ik dat soms kan gebruiken - maar een nieuwe body voor mijn lenzen.

"Ge weet wat ik op 't oog heb" zei ik - "iets anders weet ik niet ...  en dat kost al zo veel dus hoef ik écht niks meer hoor".  Ja, ik heb er al lang genoeg voor gespaard en kreeg zelfs met mijn jaardag al enkele leuke bijdragen in het varkentje!

Dus was ik toch verbaasd dat ik op kerstavond een zwaar pak in mijn handen gedrukt kreeg.  Ik verwachtte me tijdens het openscheuren al aan een fopgeschenk - genre baksteen met versje of zo.  Maar ik was toch wel aangenaam verrast toen er een bonsaipot uit het geschenkpapier te voorschijn kwam!


rechts de nieuwe schaal

"Wow - zo ne mooie" stamelde ik. "met onderschaal dan nog!"

"Voor de boom in de wintertuin" zei het Vrouwke.




En ja - de boom in de wintertuin, een dwerg granaatappel, mocht inderdaad wel eens een nieuwe pot krijgen.  Nu staat ie al geruime tijd in een blauwe geëmailleerde schaal.  Sinds ik deze boom kreeg van de Schoon Zus is ie denk ik nog maar één keer verpot, en dat is wat weinig eigenlijk.

De nieuwe pot was dus een schot in de roos!  En met die bijpassende onderschaal al zeker, want zo'n binnenhuisbonsai heeft dat wel nodig.  Buiten mag er gerust met water gesmost worden, maar binnen ...







En zo stond ik tussen kerst en nieuw in de wintertuin - het was toch te mottig weer om buiten iets te doen - en haalde mijn oude bonsaiwerktuigen nog eens uit hun rust.  Eerst moest ik die boom uit de pot krijgen, wat moeilijk was want die blauwe schaal heeft een terugwijkende rand.  Dus dat was nogal een gepruts en een getrek tegen dat dat lukte.  En je kan wel zien waarom.  Zo een bundel wortels!  Met het gepunte hardhouten chinees eetstokje dat ik daar al jaren voor gebruik, prutste ik daarna een boel oude aarde en zand van tussen de buitenste wortels.  Hetzelfde aan de onderkant.

En dan ging de schaar er in!  Zo ongeveer één vierde van de kluit ging er af!  Want van bonsai's worden niet alleen de takjes, maar ook de wortels gesnoeid.  Zo kan je ze in een klein volume grond houden en af en toe de grond verversen.  Wat nodig is om zo'n boompje gezond te houden.




De gaten in de nieuwe schaal stop ik toe met een vierkantje muggengaas, op zijn plaats gehouden met wat geplooide bonsaidraad. 




De boom wordt mooi gepositioneerd in de nieuwe pot.  Dat gebeurt niet zo maar lukraak, want de bonsai-kunst gebiedt dat je, net als in de fotografie, best met de regel van derden rekening houdt.  Of beter nog - met de gulden snede!

Om dat mogelijk te maken, gingen er links nog wat wortels af.  De rest van de kluit kreeg dan een vers, voedingsrijk mengsel van potaarde, scherp zand en een vleugje leem.  Alles werd met de vingers en eetstokje goed aangedrukt en goed met de gieter bevochtigd. 




Maar daarmee is de kous niet af!  Dan komt pas het moeilijkste!  Want die boom had behalve een nieuwe pot en grond, ook wel eens een grondige snoeibeurt nodig.  En nog belangrijker: de vorm moest eens goed onder handen genomen worden!  Want zo'n granaatappel - dat groeit erg bossig en wild en dat was de laatste jaren maar sporadisch eens gesnoeid en al helemaal niet gevormd.

En dat is een werkje dat meer tijd inneemt dan al dat voorgaande.  De boom wordt op zo'n handige draaischijf gezet, zodat ie makkelijk van alle kanten bekeken kan worden - liefst op ooghoogte.  En dan begint het kijken en dubben.  Welke takken gaan weg en welke worden behouden.  En staan die laatste dan wel in de goede positie, zodat zo'n (in realiteit jong) boompje de sfeer van een oude boom uitstraalt? 

Want eens een tak weggeknipt - komt ie niet terug.  Dus omzichtigheid is geboden! 

Na veel gedraai en gedub werd er één 'grote' gesteltak afgeknipt, om de kruin lichter te maken - en doorzichtiger.  De overige takken werden van onder te beginnen één voor een aangepakt met de snoeischaar en indien nodig ook bedraad. 

Dat bedraden dient om de takken in de juiste positie te plooien.  Die mag je er natuurlijk niet te lang laten opzitten, want na een tijd snijden die in de dikker wordende bast.  En dat maakt van die lelijke spiraalvormige wonden!  Binnen enkele maanden gaan de meeste draden er dus weer af, en bij takken die dan nog niet in positie blijven, wordt er nieuwe draad aangebracht.  Sommige takken werden met draad naar beneden getrokken.




En dit is dan het resultaat.

Die boom moet nu natuurlijk nog wat bekomen van zo'n intensieve behandeling.
Maar eens er weer wat nieuwe blaadjes verschijnen zal dat er weer echt goed uit zien!



8 opmerkingen:

  1. Dat lijkt me een monnikenwerk, ik denk niet dat ik er het geduld voor zou hebben.
    In ieder geval een mooie cadeau.

    Welke body hebt ge op 't oog? Ik fotografeer ondertussen al 5 jaar met dezelfde body...

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik kreeg onlangs de kans een tweedehands 5D Mark II over te nemen, maar dan was ik enkele lenzen kwijt die niet op een full frame camera passen. Dus hou ik me aan mijn originele plan: mijn zes jaar oude D350 vervangen door een D650. Geen professioneel toestel - maar wat dat allemaal weer meer en beter kan dan mijn driehonderdvijftigje! :-)

      Verwijderen
  2. Mijn bonsai-hart gaat helemaal open van deze post.
    Wat een mooie pot, een schitterende kleur... en dat onderschaaltje...
    Het granaatappeltje is een schitterend exemplaar, hij zal na alle goede zorgen weer helemaal blij zijn!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik moet bekennen dat mijn bonsai's sinds ik een grote tuin heb niet meer de zorgen krijgen die ze verdienen. Een aantal van mijn bonsai's gaan al sinds mijn pubertijd mee, van toen ik nog op tuinloze stadsappartementen woonde. Op dit subtropische exemplaar na, zijn het allemaal zelfgekweekte boompjes die buiten moeten overwinteren. Helaas ben ik mijn mooiste en oudste exemplaren (31jaar) enkele jaren geleden door de winterse kou verloren ;-(
      Maar deze lente komt een inhaalbeweging!

      Verwijderen
  3. Een voor mij zeer verhelderend artikel, duidelijk be- en geschreven en goed gedocumenteerd.
    Ik heb al vaak zin gehad om eens een bonsai te houden, maar ik heb toch wat angst om er aan te beginnen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het snoeien en vormen is bijlange nog niet het moeilijkste bij het verzorgen van bonsai's - daar bestaan goede handboeken over, en er zijn bonsai-clubs. Het moeilijkste is het regelmatige water geven en de overwintering (zelfs bij winterharde exemplaren). Bonsai's staan in ondiepe schalen met weinig volume wat maakt dat ze snel uitdrogen. En bomen herstellen slecht van wegvallende turgor. Een tomateplantje herpakt vlot als zijn blaadjes slap hangen van de dorst - maar een boom niet! Op bloedhete dagen moeten bonsai's tweemaal per dag water krijgen - ook als je op verlof bent! En vorst is ook een killer - ook dan drogen die boompjes makkelijk uit.

      Verwijderen
  4. Vind een bonsai heel mooi maar wist niet dat je er zoveel werk mee hebt. Dacht ook dat bonsai's voor binnen waren en niet buiten. Je ziet, een complete leek. Begin nu nog meer te twijfelen of ik er ooit ga aan beginnen. Ik kom er nog niet toe om onze boomgaard goed te onderhouden.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. In principe zijn alle bonsai's bedoeld om buiten te houden. Maar een tropische of subtropische soort zal in ons klimaat geen winter overleven. Dus worden dat dan "binnen"bonsai's (net als de meeste kamerplanten). Maar bomen die in ons klimaat thuishoren mag je zeker niet binnen overwinteren! Die hebben hun winterse rustperiode nodig of ze worden ziek.

      Verwijderen

Iedereen is welkom om hier een berichtje achter te laten - maar liefst niet anoniem. Beledigende reacties en publiciteit worden verwijderd.