Bosrand-zonder-bos

Ik ben eigenlijk een beetje nen bosmens.  In mijn jeugd ging ik met mijn ouders veel in het Zoniënwoud nabij Brussel wandelen, en daar heb ik mijn liefde voor natuur opgedaan.  Als je in de jaren '70 in de Molenbeekse rand van Brussel opgroeide dan had je maar enkele biotopen als natuur-referentiebeeld: struweel, ruigten en poelen op braakliggend bouwpromotorenwinland en ... het woud .  Je kan je de indruk voorstellen dat dat op een kind achterlaat!

Voor het ene moest je stiekem, in ware guerilla-stijl loshangende planken van reclamepanelen lostornen of onder afsluithekkens doorkruipen om langs deze nauwe toegangswegen in groene paradijsjes te komen.  Heerlijke stadsoases waar woensdagnamiddagen lang gevuld werden met het ontdekken van salamanders in gedumpte autobanden, het vissen naar dikkopjes en het met het stokzwaarden te lijf gaan van dense brandnetel-legioenen. En als je "getingeld" werd, hielp sap van Hondsdraf  - hoorde bij de strijd. 

Het andere was majestatisch, groots en uitgestrekt! De beukenkathedralen van Zoniën konden je als kind als geen ander het grootste van de natuur laten voelen, en de proportie van de mens. Zalige wandelingen hebben we er gemaakt, picnicks op de reëenweides, paddestoelen gezocht ... Spijtig dat dat helemaal langs de andere kant van de stad lag en dus alleen in 't weekend bezocht werd. Mijn biodivers vrouwke deed het beter, die woonde er verdorie gewoon naast, naast dat woud!  Die ging gewoon daar ravotten, als kind!  ... Eh nee, ik moet jullie teleurstellen, het is niet daar dat wij elkaar ... dat was ergens anders, veel later, en verder weg ... euh ... ander verhaal.

Het ging over bos, en ook over tuin. Altijd een moeilijke combinatie geweest. Een tuin past nog in een bos, maar omgekeerd?  Ook de biodiverse tuin is helaas niet groot genoeg voor een bos, laat staan voor een woud... :-/

 

Maar een bosrand - dat kon er nog net in!  Met wat passen en meten - is het 18m geworden - mèt sierlijke kronkel.  Als voorbeeld een Voerense bosrand genomen - zo met Eénstijlige meidoorn, Zomereik, Haagbeuk, Spaanse aak, Wilde liguster, Sleedoorn, Wilde kardinaalsmuts, Gele kornoelje, Boswilg en Wilde appel.  Ik ben trouwens niet de enige die in Voeren naast deugddoende rust en gezonde lucht, een scheut inspiratie gaat halen.  We hebben de planten gekocht als bosplantsoen en aangeplant in een dubbele rij. 



                De natuurlijke bosrand en ...                                mijn compacte tweezijdige wilde heg versie



Het doel was na verloop van tijd zo een beetje een zogenaamde mantel-zoom situatie te creëren.  Al na enkele jaren waren die boompjes en struiken groot genoeg en wierpen ze genoeg schaduw om er bosplanten onder te herbergen. 

18m bosrand-zonder-bos,  mèt sierlijke kronkel!

Maar als er nu iets is wat hier op deze voormalige weide absoluut niet te vinden was, dan waren het bosplanten - en die miste ik wel!  Dus heb ik in de loop der jaren een ganse verzameling bijeengesprokkeld. Van heinde en ver kwamen ze, als scheutje, stek, zaadje, bol, knol, wortelstok of volledige plant - gekocht, gekregen, gevonden, vanzelfs of getsjoept.  Maakt niet uit - ze deden het goed hier!

Het is de zoom van de bosrand die het 'em doet!

Voorjaarshelmbloem

Houd u vast aan uw bretellen! Ik heb de opsomming gemaakt en ik schrok zelf wel even!  Ongelooflijk toch wat er onder 18m wilde heg past: Klimop, Heggewikke, Bosanemoon, Wilde hyacint, Gele dovenetel, Kruipend zenegroen, Sneeuwklokje, Boskortsteel, Geel nagelkruid, Gewone vogelmelk, Voorjaarshelmbloem, Ruwe smele, Lievevrouwbedstro, Eénbloemig parelgras, Wijfjesvaren, Mannetjesvaren, Stijve naaldvaren, Bostulp, Gewone salomonszegel, Heggerank, Bosereprijs, Muskuskruid, Hondsdraf, Slanke sleutelbloem, Amandelwolfsmelk, Groot heksenkruid, Gewoon bosviooltje, Kraailook, Robertskruid, Bosroos, Bosvergeet-me-nietje, Boszegge, Ruige veldbies, Gevlekte aronskelk, Fluitekruid, Bosandoorn, Bosooievaarsbek, Donkere ooievaarsbek, Bermooievaarsbek, Brede wespenorchis, Stijve naaldvaren, Wilde narcis, Grote muur, Wilde aardbei, Dagkoekoeksbloem, Grote brandnetel, Look-zonder-look en Bosgierstgras.

Het is leuk om te zien hoe die soorten elkaar afwisselen doorheen de seizoenen: eerst komen de vroege vogels die, half verborgen in de bosmantel in het voorjaar de show stelen.  Later komen dan grotere planten in bloei die dan de zoom zo prachtig opvullen - die kan dan wedijveren met elke tuinborder. 

2006 - Halverwege de hakhoutkap

Niet alle soorten hebben "gepakt": Boswalstro, Reuzenzwenkgras en Donkerblauwe rapunzel zijn niet meer terug te vinden en Ruig klokje, Boslathyrus, Stinkende gouwe en Stinkend nieskruid doen het gelukkig elders in de tuin goed.  En na drie pogingen Meiklokje is het duidelijk: die hoort echt in zure bosbodems thuis ... heb ik dus niet.

Deze bosrand-zonder-bos is dus gewoon een wilde heg - dat hadden jullie ondertussen wel door niet?  Ik heb 'em samen met mijn biodiverse wederhelft in 1995-96 aangeplant - toen we ons huis hier bouwden - kwestie van een pas getrouwd koppel wat privacy te geven.  En dat lukte zo goed dat eind 2006 het hooilandje haast geen licht meer kreeg door al die privacy.  Een grondige ingreep was nodig!  Heb ik toch wel lang staan dubben, want ik wou één exemplaar uitkiezen die verder mocht groeien als boom, de rest zou tot 30cm boven de grond afgezaagd worden, om daarna als "hakhout" te houden.  Het zijn er dan - dat eeuwige compromis! - tenslotte twee geworden, een Haagbeuk en een Zomereik. 

Hier zie je ze op Streetview: links Haagbeuk en rechts Zomereik :-)

Vorig jaar heb ik de hakhoutlaag al terug een beetje ingekort - na vier jaar leek het te vroeg voor een volledige hakhoutkap - heb er gewoon de helft afgehaald, en wie weet, misschien wordt dat toch de werkwijze voor de komende jaren ... beetje snoeien à la carte et à l'improviste.