Op het eerste gezicht 2015

Elk jaar volgen we de ontwikkeling van een bepaald deel van de tuin door middel van een maandelijkse foto genomen op een vast punt. Het is een concept dat voor het eerst werd gelanceerd door AnneTanne, en dat de naam op-het-eerste-gezicht mee kreeg. Sindsdien doen verschillende tuiniers er aan mee, en sommige zoals Zem van de blog Spinrag geven er al eens een speciale invulling aan.

Hier in de biodiverse tuin blijven we trouw aan het originele idee, en dit jaar volgen we het tuinvijvertje.

Hoe het vijvertje ontstond deden we eerder al heel uitgebreid uit de doeken – kan je HIER lezen. Het vijvertje wordt waterdicht gehouden door een dikke rubberfolie, want de watertafel zakt hier wel meer dan enkele meters diep tijdens de zomer. Maar alhoewel het dus een volledig kunstmatig ding is, reageerde de natuur er met een ongelofelijke gretigheid op. Als je iets voor de biodiversiteit wil doen, zelfs al heb je maar een kleine tuin - dan zou ik echt een vijvertje aanraden!

Vijver januari 2015

In dit seizoen is de vijver nogal doods. De najaarsschoonmaak is al gepasseerd, wat maakt dat de vijver nu relatief leeg is en er veel open water is. En de waterkolom is dit jaar extra leeg vermits we door het plaatsen van een net de meeste bladval er uit konden houden. Ik hark graag blad van het gazon, maar blaadjes uit de vijver scheppen is niet mijn ding. Die schep blijft altijd hangen aan waterplanten en je moet steeds je netje controleren op nymfen of larven. Want die willen we toch niet per ongeluk op de composthoop gooien, niet? Volgende zomer moeten dat nog mooie libellen, waterjuffers of waterkevers worden.

Het metalen ding rechts op de foto is de onderbouw van de vlonder. Het hout is tijdelijk weggehaald om droger te stockeren, in de hoop dat het zo langer meegaat.

Normaal staat het moerasgedeelte op de achtergrond er niet zo kaal bij. Meestal laten we de uitgebloeide stengels van de moerasplanten zoals Gele lis, Grote kattenstaart en Moerasandoorn staan tot de lente, maar dit jaar probeerden we eens iets uit om bladval van herfstblad in de vijver te vermijden, en daarvoor moesten de stengels al weg.

~~~~~~~~~~~~~~~~

Vijver februari 2015

Deze week ligt er een fijn laagje ijs op het vijvertje, wat maakt dat de mispels zich niet meer zo kunnen spiegelen. 

Door de vele regen staat het waterpeil nog steeds erg hoog. Het vijvertje loopt zelfs over in het er achter gelegen moerasgedeelte.

Het vijvertje is stil en koud in dit seizoen. Niets beweegt, op de brobbelende bubbelmaker rechts in beeld dan. Die ligt er in om er voor te zorgen dat het ganse zaakje niet volledig dichtvriest. Want dat zou een ramp zijn voor die vroege salamandertjes die ik al zag vorige maand.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

vijver maart 2015

Nog alles rustig aan de vijver, zo begin maart.

Vergeleken met het vorige zicht is er niet zo veel veranderd. Het dun laagje ijs is weg en ik heb de beluchter al weer weggeborgen. Op de achtergrond zie je links onder de mispels een grote toef sneeuwklokjes. De eerste voorboden van een nieuw groeiseizoen.

Als je aandachtig kijkt zie je dat de water lager staat dan vorige maand. Dat komt niet omdat het vijvertje lek is of zo. En ook niet omdat er al veel verdampt is – daar zijn het de temperaturen nog niet voor.

Nee, de grondwatertafel is gezakt en daardoor ook de kweldruk. Die laatste deed het vijverfolie (rubber) weer flink opbollen en dan lijkt het dat de vijver voller is. Niet dus. Toen dat voor het eerst gebeurde, had de grondwaterdruk langzaam het folie omhooggeduwd en was al het water uit de vijver gelopen. Toen moest ik al dat grondwater vanonder het folie pompen om die weer tegen de bodem te krijgen. Die daarna op zijn plaats houden kon gelukkig door een bodem zand in de vijver te storten. Maar toch zijn er nog plekken over waar die tegendruk van het zand niet hoog genoeg is en de folie dus toch nog opbolt. 

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Vijver april 2015

Enkele uren voor we deze foto maakten zag de vijver er nog anders uit. Een stuk groener, maar ook een beetje yuckie.  Als de eerste zonnestralen de vijver  opwarmen dan krijgen we altijd grote groene net onder de oppervlakte drijvende toefen draadwier die de vijver ontsieren. Maar geen nood. Dit is niet dramatisch. We vissen ze er gewoon uit, wat heel makkelijk gaat met behulp van een veeltandige riek. Binnenkort beginnen de planten aan honderd per uur te groeien en dan krijgen die draadwieren geen kans meer. Ik denk dat alle voedingsstoffen dan snel opgebruikt worden door de massa zuurstofplanten in de vijver.

Het valt me opeens op dat de Gele lis al een groeischeut gekregen heeft. Rechts achter in beeld is er nog iets dan op lente wijst. De kerspruim staat er als een reusachtig boeket te schitteren met ontelbaar veel witte bloempjes. 

In het vijvertje zelf is er al van alles gaande. De vinpootsalamandertjes en alpenwatersalamandertjes zijn al uitgebreid aan het liefdesspel bezig. Je ziet de mannetjes dan proberen wijfjes te verleiden met uitgebreid staartgewapper. Leuk om te zien. Wat me er aan doet denken dat ik de vlonder eens terug moet plaatsen. Dan kunnen we die activiteiten beter gadeslaan.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Vijver mei 2015

Vreemd genoeg is dit het eerste jaar dat het yuckie gehalte van de vijver aanhoudt. Ook nu weer was ik net voor de foto bezig met het verwijderen van grote plakken draadwier.

Twee weken geleden heb ik nochtans ons geheime wapen ingezet. Elk jaar ent ik de vijver opnieuw met bacteriën. Gevriesdroogde bacteriën dan nog - die houden lang. Het zijn nitrificerende bacteriën. Die zetten ammonium om in nitraat. Dat zorgt er voor dat de vijver chemisch gezond blijft. 

Maar dit jaar schieten de planten toch minder snel in actie dan de wieren. Wat me vooral een beetje verontrust is dat er naast de klassieke draadwieren, ook van die slijmerige tussen zitten, die het veel te goed doen naar mijn zin. Misschien moet ik eens testen of de zuurtegraad nog ok is. 

Maar genoeg gezaag. Ongelooflijk hoe groen de tuin geworden is de afgelopen maand! De haag op de achtergrond, de mispels, de moerasplanten met de Gele lis als blikvanger op dit ogenblik - alles is zo erg gegroeid! Links op de oever zie je zelfs al de Bolletjesvaren staan.  En in de vijver bloeien de hyacintachtige bloemen van het waterdrieblad al! Hier en daar komen er al kerstboomvormige sprieten van de lidsteng boven water piepen. 

En de planten met drijfbladeren zijn er ook al: behalve de waterlelie zie je heel duidelijk de kleinere ovale bladeren van het drijvend fonteinkruid. Op de voorgrond is de zegge ook al goed opgeschoten. Zo erg dat de bloeiwijzen er al zijn. Tijd om deze nog eens proberen op naam te brengen. Mijn vorige poging strandde ergens op een kruising tussen Scherpe en Moeraszegge. 

En ja - de vlonder is terug uit zijn winterverblijf. Goed vastgevezen is ie klaar om veel bezoek te ontvangen op de open tuindag.
 

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Vijver juni 2015

Als je vorige maand dacht dat het allemaal niet meer nog weelderiger kon, dan moet je dit zien! Ik schrik er zelf een beetje van hoe het vijvertje nóg meer dichtgroeide. We zijn natuurlijk wel een beetje te laat met deze foto – veertien dagen zelfs! Door alle voorbereidingen voor de Velt -ecotuindag vergaten we compleet de op-het-eerste-gezicht foto te maken. Daardoor misten we de bloeiende gele lis. Beetje spijtig, want altijd een mooi zicht, al die gele vlekken boven het moerasje. Maar dat wordt nu gecompenseerd door de waterlelies. Als je een beetje inzoomt zie je er drie in het midden van de foto. Het blad is zo weelderig dat het al deels in lagen groeit. We krijgen weer plaatstekort.

Ik heb de indruk dat dit jaar de watermunt op zijn plek naast de vlonder weggeconcureerd wordt door het waterdrieblad, maar misschien moet die gewoon nog starten, en zien we die nog in de komende maanden op de voorgrond treden.

Die slijmerige algen hebben we toch nog eens moeten weghalen. Het blijkt een blijvertje te worden, dit jaar – helaas.

Rechts zie je dat het hooilandje ook al hoog staat. Maar het is nog minstens een maand wachten op de eerste maaibeurt. En links verschijnen de eerste kleine beginseltjes van mispels al op de boom.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Vijver juli 2015

Begin juli en het vijvertje zit nu ei-vol. We moeten stilaan eens een zomerse schoonmaakbeurt overwegen. Door de nu al wekenlang aanhoudende droogte staat het water erg laag, waardoor het misschien nog voller lijkt. De algen blijken het nu af te leggen tegen al dat geweld. De Waterlelies bloeien nog steeds, maar verdwijnen haast onder het blad. In het moerasje staan de hoge stengels van de Grote kattestaart vol paarse bloempjes - een feest voor het oog en de insecten. Er staan nog soortjes in bloei, maar dat zie je niet zo goed van deze afstand - Zompvergeet-me-nietje, Moerasandoorn en Blauw glidkruid bijvoorbeeld.

Rechts naast de vijver heb ik het hooilandje al gemaaid. De Gestreepte witbol stond al haast in zaad en het werd dus tijd om te hooien, wil ik ooit eens van die witboldominantie af raken.  

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Vijver augustus 2015

Teruggekomen uit verlof blijkt de vijver nu erg laag te staan. De buien waar het thuisfront van sprak waren niet genoeg om het vijvertje aan te vullen.

De waterlelie groeit nu haast uit het water en de buitenste bladeren takelen zelfs al af.

Ik moet eigenlijk dringend die vijverplanten eens uitdunnen, maar de hondshete dagen maken me wat lui ... ik zit nu liever op het bankje in de schaduw, om een beetje naar de aan en af vliegende libellen en waterjuffers te kijken. 

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Vijver september 2015

Begin september en er eindelijk eens werk van gemaakt, van dat uitdunnen van al dat vijvergeweld!

Ik haalde twee hoog opgestapelde kruiwagens planten uit het vijvertje. Alles ging de composthoop op, op een waterlelie na, want die deed ik kado aan een andere ecotuinier uit de opgeving. Die heeft een prachtige veedrinkpoel omzoomd met knotwilgen. Maar nog zonder waterlelie. Je ziet op de foto dat ik daardoor tussen waterlelie en drijftil weer een smalle strook open water bekwam. De drijftil groeide al half door de waterlelie heen.

Rechts aan de vlonder stonden de planten nog in amper vijf cm water, dus na het uitdunnen heb ik de pomp bovengehaald en heb ik de vijver met grondwater uit de waterput aangevuld. Maar omdat dat zo'n groot volume was, heb ik toch maar de beluchter in de vijver gelegd. Ik vermoed dat dat grondwater niet zo zuurstofrijk zal zijn.

En zo hebben we plots weer wat open water! Een hele verandering.

 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Vijver oktober 2015

Sinds vorige maand zien we nu al wat herfstblaadjes in het water. De mispel is de eerste om ze te laten vallen. Misschien moet ik nu toch werk maken van dat opvangnet. 

Bij waterlelie zien we al de eerste gele bladeren. De herfst is in aantocht.

Het water is na de opkuis vorige maand weer helemaal helder, maar je ziet rechts in beeld het resultaat van wat nazorg: een hoopje opgeviste algen op het muurtje.

 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Vijver november 2015

Het viel allemaal wel mee, met dat herfstblad. Alle blaadjes vielen al van de mispel, maar de wind blies ze naast de vijver. Hetzelfde lijkt te gebeuren met het eikeblad. Gelukkig maar, want ik vond nog geen tijd om het net over de vijver te spannen. 
Wellicht gaat het er niet meer van komen dit jaar.

Niet alleen de bomen, maar ook de moeras- en waterplanten zien er al behoorlijk herfstig uit. 
Blijkbaar geeft de waterlelie het als eerste op en gaat nu al in winterslaap.

 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Vijver december 2015

We zijn reeds begin december maar door het droge najaar was er nog geen nood om de vlonder beschut tegen het nat op te bergen. Ik ben er tenslotte toch maar aan begonnen want het zal toch ooit weer eens beginnen regenen niet?

Alle moerasplanten zijn in rust gegaan, net als alle waterplanten met bladeren aan de oppervlakte: 
geen waterlelie, waterdrieblad of drijvend fonteinkruid meer te bekennen.
Alleen de onderwaterplanten zijn nog groen. Het heeft nog niet gevroren en dus gaan die lekker door.

 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Vijver januari 2016

Als uitsmijter van deze reeks een beeld van begin januari. De vlonder is eindelijk volledig opgeborgen. Niet zo veel verschil met het beeld van december, maar wel met dat van het eerste beeld uit deze reeks. Vorig jaar had ik alle moerasplanten moeten afsnijden, om het bladopvangnet te kunnen plaatsen, nu zijn alle dorre stengels blijven staan. Ze gaan er pas in het voorjaar af.

Er is echter nog een ander verschil: Het valt misschien niet onmiddellijk op want de verandering is in de achtergrond. Vorig jaar was daar nog niets te zien - nu zien we er de omtrekken van een nieuw gebouw. Het weiland iets verderop in onze smal straatje werd verkaveld. Er komen 18 woonsten op 13000m². We vinden dat veel.

Maar hopelijk zijn er bij de toekomstige buren bij die hun tuin ekologisch en milieu verantwoord gaan beheren. Ze kunnen alvast al bij ons plantjes krijgen voor een vijvertje.