... want ik ben zo blij met dat haagscheersel!
Ja - het is weer zover! De haag werd weer eens aangepakt! En dan krijgen de geitjes van de buren van die lekkere takjes om op te kauwen, zo van die met stekeltjes en doornen op. Daar moeten ze dan met hun tongen en beweeglijke lippen van die heksentoeren uithalen om die lekkere blaadjes af te prutsen. Ik zou het niet kunnen, maar zij zijn er lekker zoet mee. En ze hebben het zòveel liever dan dat duffe gras.
 |
Kijk - die takjes rechts waren voor hun ;-)
En wat ze niet op krijgen gaat naar de composthoop - excellente compost krijg je dan! |
Zeg, nu bedacht ik zo ... Nu staat het toch nergens geschreven dat het alleen de wilde heggen zijn die gemengd mogen zijn? Want je zou het haast denken, als je in ’t rond kijkt. Overal zie ik geschoren hagen die saaitjes uit één enkele soort bestaan. En dat terwijl een afwisseling aan soorten niet alleen een stuk spannender oogt, maar ook nog eens stukken aantrekkelijker is voor heel wat diertjes, gezien het variabele menu dat ze er vinden.
Toen ik de haag rond mijn tuin plande (en plantte in 1990), heb ik een lijstje opgesteld van soorten die er thuishoren. Drie soorten zouden de hoofdtoon spelen: Eénstijlige meidoorn, want die zie je in alle oude hagen rond weilandjes; Spaanse aak, wegens het mooie blad en Wilde liguster, omdat ik gek ben op de geur van de bloemen. Daarnaast kwamen dan de mindere violen: Sleedoorn en Haagbeuk. Extra variatie werd er ingebracht met Hazelaar, Kerspruim, Hulst, Sporkehout, Wilde appel, Beuk, Zomereik, Gewone vlier, Hondsroos, Egelantier, Gelderse roos, Rode kornoelje, Gele kornoelje, Wilde kardinaalsmuts en Kweepeer. Die laatste was een vergissing. Ik had eigenlijk Wilde peer gevraagd en kreeg een totaal andere soort. Ook met de appel was dit het geval: ik kreeg onderstam M5 in plaats van de Wilde appel die ik vroeg. Gelukkig kon ik dit later nog rechtzetten door zelf wat Wilde appelzaadjes op te kweken. En later slopen er nog een Gewone es of twee in, wat ook als een vergissing kan gezien worden – dat laat zich moeilijk intomen!. Zoete kers en Sering nestelden zich ook spontaan in de heg. En in de Wilde, ongeschoren heg zit er ook nog Boswilg in.
Nu ben ik met die ellenlange lijst – ondertussen ongeveer twintig soorten – toch nog stomweg één soort uit het oog verloren. En dat terwijl die in sommige streken òòk klassiek in hagen te vinden is: de Gladde iep (of veldiep). Maar als er nog eens een gat valt in de haag, plant ik er gewoon wat tussen – dat moet lukken.
Zo’n haag dat groeit snel – zeker als je het planten goed voorbereidt. Eén spadesteek diep spitten, en op het niveau van een tweede spadediepte compost invorken, dat geeft je de garantie dat er drie jaar later al een haag op borsthoogte staat. En wat velen niet durven na het planten – dat is stevig insnoeien. Al die frêle, pas geplante boompjes tot op 10 à 15cm van de grond afknippen, dat is er voor velen over. Maar het is anders wel nodig om er voor te zorgen dat de minder uit zichzelf vertakkende soorten toch laag bij de grond takken maken, zodat je haag goed gesloten is – ook onderaan.
 |
| Je trommelt best wat vrienden op als je honderd en dertig m haag wilt aanleggen! |
Honderd dertig meter haag – dat zijn een hoop planten. Per meter drie-vier stuks dat maakt ruim vijf honderd boompjes. Dus het was wel nuttig om op voorhand een beetje een plantschema te hebben, zodat we bij het planten niet te veel tijd verloren met kiezen en dubben. Nu heb ik ze niet allemaal kriskras door elkaar geplant, dat had ook gekund, maar ik wou toch nog een beetje het aspect van de verschillende soorten zien. Dus heb ik ze in reeksjes van vijf geplant, waarbij de twee uiterste geschrankt staan met de uitersten van de naast gelegen reeksen. Beetje moeilijk uitgelegd misschien maar dit schema maakt het wellicht duidelijk: …AAABABBBCBCCCDCDDDEDEAEAAA… , waarbij A, B, C en D de vier hoofd soorten zijn.
Dit patroon is natuurlijk niet strikt aangehouden, want daar moesten nog de nevensoorten en de extra soortjes tussen. Mocht het je interesseren, het volledige plantschema van onze heg vind je HIER.
In 1995 plantten we dwars door de tuin nog een 50m lange haag (om de tuin in kamers in te delen), die eindigde in een mooie spiraal. Een dubbele spiraal dan nog, bedoeld als speeldomein voor de kinderen. In die haag gebruikten we een ander schema. Hier werden de soorten wel kriskras dooreen geplant, en ik moet toegeven, dat bevalt me beter.
Kijk, dat zijn enkele geslaagde kris-kras-dooreen-combinaties:
 |
| Meidoorn - Wilde liguster |
 |
| Wilde liguster - Haagbeuk - Spaanse aak - Zomereik |
 |
| Wilde appel - Beuk - Meidoorn - Haagbeuk - Kweepeer |
Na al die jaren heb ik dus toch één en ander geleerd... o.a.
Gebruik geen Kerspruim, want die groeit blijkbaar sneller dan de rest en maakt altijd van die hoge takken die opvallend uitsteken. Hetzelfde kan gezegd worden over Gewone es, of Gewone vlier.
Gewone vlier is daarentegen wel geschikt als je hier en daar een stukje wat wilder laat groeien in je geschoren heg. Ik gebruik ‘em op die manier om een lelijk schuurtje achter de heg te camoufleren. En dan krijg je nog bloemen en bessen ook!
Op vergelijkbare manier kan je een wilde roos in je heg laten doorgroeien en bloeien - gewoon heel geslaagd!
 |
| Links hangt ie nogal over bij de buren - gelukkig vindt buurman dat niet erg. |
De haag scheren doe ik minstens twee maal per jaar. Drie maal zou beter zijn, maar dat is me denk ik nog nooit helemaal gelukt. Er is altijd wel ergens een stuk dat geen derde scheerbeurt krijgt. Er is al genooeg te doen in de tuin. Om het me wat makkelijker te maken, heb ik enkele elektrische contactpunten verstopt. Dan hoef ik niet zo ver met met die kabels te sleuren.
De haagschaar olie ik met overjaarse arachideolie. Da's plantaardig dus dat zal wel gewoon bio-afbreekbaar zijn denk ik.
Behalve het regelmatige scheren, is er nog een belangrijk verschil met de wilde heg. Een wilde heg heeft een duidelijke zoom. Daar is nu eenmaal genoeg plaats voor. Maar een zoom aan een geschoren heg is al wat moeilijker.
 |
| Deze zoom met Rode valeriaan, Duinroos en Robertskruid is na het snoeien altijd naar de vaantjes ... |
Want meestal wordt zo'n zoom vertrappeld wanneer er geschoren wordt. Maar hier is ie wel geslaagd: een zoompje bestaande uit Slanke sleutelbloem. Dat is in het voorjaar op zijn mooist, daarna kan dat wel even tegen korte betreding.
